Ένα μεγάλο μέρος των φρούτων και των λαχανικών που αγοράζουν οι Βούλγαροι σήμερα εισάγεται. Μόνο ως πριν από 25 χρόνια όμως, η βουλγαρική οικονομία ήταν σχεδόν κλειστή, στηριζόμασταν προ πάντων σε βουλγαρικά αγροτικά προϊόντα που δεν έφταναν εκτός της εποχής τους ή οι τιμές τους ήταν υψηλές. Τα εισαγόμενα και τα μη χαρακτηριστικά για τα γεωγραφικά πλάτη μας φρούτα και λαχανικά έχουν ήδη μόνιμη θέση στο τραπέζι μας. Συχνά τα ξένα τρόφιμα είναι σε χαμηλότερες τιμές σε σύγκριση με τα βουλγαρικά, γεγονός που αναμφισβήτητα αποτελεί πλεονέκτημα για τους αγοραστές.

Ένα μέρος των παραγωγών όμως παραπονιούνται για ντάμπινγκ των εισαγόμενων τροφίμων, ενώ άλλοι βρήκαν τη λύση και εξάγουν τα προϊόντα τους στο εξωτερικό – στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή σε τρίτες χώρες. Σύμφωνα με τον γενικό οικονομολόγο για την αγροτική οικονομία της Παγκόσμιας Τράπεζας Χόλγκερ Κρέι, μετά την ένταξή της στην ΕΕ, η Βουλγαρία κάνει πολλά βήματα στη σωστή κατεύθυνση.

"Η χώρα είναι μέρος της σημαντικότερης παγκόσμιας αγοράς τροφίμων, στην οποία συμμετέχουν 28 ευρωπαϊκά κράτη, και έχει μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης", θεωρεί ο ίδιος. "Όσον αφορά το θέμα αν η Βουλγαρία αξιοποιεί το δυναμικό της, εμείς, οι οικονομολόγοι, συχνά κάνουμε διαφορά μεταξύ των συγκριτικών και των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων. Τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της βουλγαρικής γεωργίας αφορούν τα εδάφη, το κλίμα, τους ανθρώπους και τη γεωγραφική θέση και όλα αυτά τα δεδομένα είναι πολύ θετικά. Τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα καλύπτουν τις προσδοκίες των εγχώριων και των ξένων καταναλωτών. Οι αγορές όμως είναι απαιτητικές. Με την πάροδο του χρόνου απαιτούν υψηλότερη ποιότητα και πιστοποίηση της προέλευσης των προϊόντων. Θεωρώ ότι αυτό είναι πρόκληση για τη Βουλγαρία, αλλά δε νομίζω ότι η χώρα δεν μπορεί να απαντήσει στην πρόκληση αυτή".

Πώς θα αλλάξει η εικόνα της αγοράς μετά από 40-50 χρόνια; Θα συνεχιστεί η μείωση των τιμών των τροφίμων ή όχι; Η Παγκόσμια Τράπεζα προβλέπει ότι σε ό,τι αφορά την αύξηση του πληθυσμού σε παγκόσμια κλίμακα, μέχρι το 2035 η αναζήτηση τροφίμων θα αυξηθεί κατά 35% και μέχρι το 2050 – με πάνω από 50%, όταν αναμένεται ο πληθυσμός του πλανήτη να φτάσει στα 9 δισεκατομμύρια άτομα περίπου. Η Βουλγαρία είναι ανάμεσα στις χώρες, στις οποίες παρατηρείται δημογραφική κρίση, όχι μεγάλη άνοδος του πληθυσμού, αλλά θα μπορούσε με επιτυχία να λάβει μέρος στη λύση του παγκόσμιου προβλήματος με τη σίτιση του πληθυσμού.

Σύμφωνα με μια έρευνα της Παγκόσμιας Τράπεζας, είναι απαραίτητο η γεωργία να προσαρμοστεί στις κλιματικές αλλαγές, να αυξήσει την παραγωγικότητά της και να πραγματοποιήσει τη μετάβασή της σε παραγωγή με χαμηλότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Οι υπολογισμοί δείχνουν ότι μέχρι το 2015 η γεωργία και η αγροτική οικονομία θα παράγουν το 70% περίπου του διοξειδίου του άνθρακα, γεγονός που απαιτεί μείωση των βλαβερών εκπομπών με τουλάχιστον 60%.

Τέτοιες είναι οι συστάσεις του διεθνούς χρηματοπιστωτικού ιδρύματος εν όψει των μελλοντικών προκλήσεων για την παγκόσμια οικονομία, αλλά τα προβλήματα της βουλγαρικής αγροτικής οικονομίας τώρα φαίνεται να είναι περισσότερο στον τομέα των οικονομικών. Πρόσφατα κινητοποιήσεις των γαλακτοπαραγωγών κατά των χαμηλών τιμών αγοράς του γάλακτος έθεσαν επί τάπητος εκ νέου το θέμα για την ανάγκη από επιχορηγήσεις.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα